Latin Version
DECLARATIONEM HOMINIS IURIUM UNIVERSAM
EXORDIUM
Omnium humanae gentis partium perspecto et cognito consensum fidemque
propriae dignitatis atque iurium, quae omni tempore aequa et paria esse debent nec
alienari possunt, totius terrae libertatis iustitiae pacis esse initium;
hominis iurium perspecto et cognito contemptum et neglegentiam ea
facinora atrocia tulisse ut morum humanorum conscientiam religionemque minuerint, atque
etiam aetatis initium, qua omnes homines loquendi libertate et credendi utantur, nihil
terroris indigentiaeque timentes, maximum, quod homo expetiverit, renuntiatum;
hominis iura perspecto et cognito legum regimine defendi necesse, si
cupiunt hominem, ultima ratione, ad nimiae vexationi ac crudeli dominationi reclamitandum
non sollicitari;
Gentium coniunctionibus perspecto et cognito magis magisque in dies
faveri necesse;
Gentium Coniunctarum perspecto et cognito nationes in Constitutione
propria iuribus hominis praecipuis fidem se habere confirmavisse, ipsius hominis dignitati
et virtuti, aequis inter homines, vel virum vel mulierem, iuribus, praeterea non modo
progressioni generis humani communi se favere decrevisse, sed etiam rationibus vivendi in
latiore facultate prosperioribus;
Civitates Socias perspecto et cognito, salva fide, de maxima verecundia
et certa observantia hominis iurium et omnium praecipuarum libertatum firmandis, auxilio
cum cunctis Gentibus Coniunctis conferendo, esse pollicitas;
ad eadem officia persolvenda perspecto et cognito communem formam
rationemque, et eorundem iurium et libertatum, maximi esse momenti et ponderis;
itaque
PUBLICUS NATIONUM COETUS
HANC DECLARATIONEM HOMINIS IURIUM UNIVERSAM
PROMULGANT
Omnibus civibus et gentibus speciem perfectam et communem adipiscendam, ut omnes
homines et omnes societatis partes, memoriam Declarationis tenentes, et docendo et
instituendo, eorundem iurium et libertatum observantiam reverentiamque augeri conentur,
atque, patriis consiliis et externis in dies progredientibus, communem omnium et certam
probationem rationemque esse tuta, cum Sociarum Civitatum civium tum civium, quorum fines
in iurisdictionis earundem potestate sint et dicione.
I
Omnes homines dignitate et iure liberi et pares nascuntur, rationis et conscientiae
participes sunt, quibus inter se concordiae studio est agendum.
II
Omnium hominum propria sunt quae iura et libertates in hac DECLARATIONE enuntiantur:
generis,vultus, sexus, linguae, religionis, opinionis civilis, nullo discrimine atque sine
natione divitiis loco discretis.
Praeterea nullum discrimen statuetur civitatis forma et iuris aut gentium, regionis aut
territorii cuius quidam est, sive ea regio aut territorium sui iuris est vel in
administrationis fiduciariae dicione vel non liberum vel in cuiuslibet imperii modi
potestate.
III
Suae quisque ipsius vitae, libertatis, incolumitatis potestatem habet.
IV
Homo nemo iugo et servitute oppressus teneri poterit; nullo pacto, servitus et
mancipiorum commercium.
V
Homo nemo in cruciatum poterit dari, suppliciis atrocibus adhibendis.
VI
Suae quisque ipsius probationis potestatem habet, ubicumque gentium, personae
rationalis et civilis.
VII
Omnes homines ea lege, qua aequo modo defendantur, sunt pares, sine ullo discrimine.
Omnes homines lege aequa suae ipsorum defensionis ius habent ab omni discrimine quod eam
DECLARATIONEM violet, atque ab omni incitamento ad id discrimen efficiendum.
VIII
Suae quisque ipsius appellationis ad idonea tribunalia patria de facinoribus quae
maxima et iusta iura violent ei relata a rei publicae institutis vel legibus, potestatem
habet.
IX
Homo nemo sine causa prehendi, custodia teneri, vel exilio poterit affici.
X
Sui quisque, pari iure, iudices aeque ac coram omnibus adeundi potestatem habet, qui
non opinioni obnoxii sint sed integri, ut iura officiaque sua constituantur atque criminis
contra se iustae causae.
XI
- Suae quisque ipsius innocentiae coniectae, sceleris accusatus, omni de defendenda causa
auctoritate comparata et fide accepta, dum culpa ex lege in publico iudicio ostenta erit,
potestatem habet.
- Homo nemo damnari poterit, si iussum, quod ipso hoc tempore aut ex domestico iure aut ex
gentium non fuerit scelus, perpetraverit vel praetermiserit. Item nulla poena maior quam
quae, scelere commisso, iure potest dici, irroganda.
XII
Homo nemo intercessiones, sine causa, adire in suae ipsius vitae genus,familiam, domum,
mutuam corresponsionem neque in sui fama detrimenta capere poterit. Suae quisque ipsius
tutelae, ex lege contra easdem intercessiones aut detrimenta, potestatem habet.
XIII
- Suae quisque et motus et sedis domiciliique, in omnium civitatum finibus, libertatis
potestatem habet.
- Suam quisque potestatem habet quamlibet regionem atque suam relinquendi, in eandemque
revertendi.
XIV
- Suae quisque comparationis et usus, inter alias gentes, hospitii potestatem habet,
vexationum causa.
- Quod ius non appellari potest, cum homo criminibus non publicis perquiratur vel rebus
adversis Gentium Coniunctarum consiliis et rationibus.
XV
- Suae quisque ipsius civitatis potestatem habet.
- Homo nemo sua civitate sine causa demi poterit nec civitatis iure mutandae.
XVI
- Viri et feminae ius est ut, matrimonio aetate idonea, iungantur et familiam habeant,
nullo modo generi, civitati, religioni imposito. Quibus de nuptiis, per nuptias, nuptiis
dirimendis, paria iura.
- Nuptiae constitui possunt ipsis futuris coniugibus libere planeque consentientibus.
- Familia, societatis nucleus naturalis et praecipuus, ius utendi praesidio habet
societatis et Rei Publicae.
XVII
- Sui quisque ipsius patrimonii atque inter alios communis potestatem habet.
- Homo nemo suis bonis ex arbitrio potest demi.
XVIII
Suae quisque libertatis potestatem habet, cogitationis conscientiae religionis; ita ut
religionem vel sententiam mutet, atque, solus vel communiter, in sacris docendis,
exercendis, observandis, publice et privatim, ea possit colere.
XIX
Suae quisque ipsius libertatis potestatem habet, et opinandi et loquendi, de sua
sententia nulla molestia affectus, atque nuntios et opiniones indagandi accipiendi
divulgandi omnibus modis et nullis impedimentis.
XX
- Suae quisque ipsius libertatis potestatem habet, et iure et honeste conveniendi et
congregandi.
- Homo nemo, ut congregationi intersit, potest cogi.
XXI
- Suae quisque rei publicae imperio intersit et per personam ipsam et per legatos sua
sponte electos, legibus ferendis.
- Sui quisque aditus potestatem habet ad rei publicae officia, exaequatis condicionibus.
- Populi consensus principium est publicae potestatis; qui consensus certis temporibus
veridicis et paribus omnium suffragiis, per tabellam est declarandus, vel pari iudicio
liberi suffragii.
XXII
Suae quisque ipsius incolumitatis vitae, in hominum societate, potestatem habet
etiamque civium conatu et gentium auxilio pro singularum rerum publicarum temperatione et
opibus, operis ad rei familiaris et civilis curam et ad doctrinam pertinentis, necessarii
ad propriae personae dignitatem et maturitatem.
XXIII
- Suae quisque ipsius industriae potestatem habet, optionis munus solvendi, aequis
condicionibus oblatis atque nulla opera intermissa.
- Suae quisque mercedis, nullo discrimine, cum pari opera convenientis potestatem habet.
- Quicumque in opera est, aequae et idoneae remunerationis ius habet ita ut sibi et
familiae pro humana dignitate tutam vitam prospiciat, quae, si oporteat, aliis tutelae et
fidei modis cumuletur.
- Suae quisque constitutionis propriae potestatem habet, collegiorum operarum, atque
accessionis commoda defendendi causa.
XXIV
Sui quisque corporis et animi relaxationis ius habet, aliquot horis profestis
ennumeratis et diebus feriatis, mercede persoluta.
XXV
- Suae quisque ipsius rationis vivendae ius habet, quod bonae et integrae valetudini
caveat, commodo suo et familiae, singulari cura victus, vestis, domicilii, et curationis
munerum et societatis vitae officiorum utilium; praeterea ius habet eiusdem tutelae, si
sine opere fuerit, si in morbo inciderit, si infirmus, viduus, senex aut defectus a
copiis, invitus.
- Gignendi tempus et puerilis aetas maxima cura custodienda sunt. Omnibus pueris, et
matrimonium et extra idem natis, eadem est humanae societatis tutela.
XXVI
- Suae quisque ipsius doctrinae ius habet, quae de classibus puerilibus est gratuita et
praecipua; praeterea doctrina primaria verum necessaria; doctrina, ad artem et munus
pertinens, ab omnibus intellegi debet; denique ad ordinem superiorem aeque omnibus pro
merito patens.
- Toti personae maturitati disciplina est dicanda, iurum et libertatum confirmationi et
rationi, qua disciplina omnes gentes, omnia genera, omnes religiones intelligenda,
observanda, amanda sunt, atque officiis Coniunctarum Gentium favendum ad pacem servandam.
- Parentium potestas est ut disciplinas, quibus liberi imbuantur, elegant.
XXVII
- Sui quisque ipsius arbitrii ita potestatem habet ut vitae ad societatis doctrinam
pertinenti particeps sit et artibus perfruatur, cum scientiae incrementis beneficiisque
vehementer studeat.
- Suae quisque tutelae ius habet morum rationis utilitatis quae ex suis studiis scientiae
litterarum artium efficiantur.
XXVIII
Suae quisque ipsius disciplinae societatis et gentium qua eiusdem DECLARATIONIS iura et
libertates plane fieri possint, potestatem habet.
XXIX
- Omnibus hominibus ad sodalicium officium est praestandum, quo modo mentes animique
excoli possint.
- Sua quisque ipsius iura exercens et libertates derogationibus lege decretis afficiatur
ad iurium aliorum et libertatum cognitionem et obsequium praestanda et ad morum legitimas
necessitates explendas atque rei publicae tranquillitatis et communis commodi in populari
societate.
- Contra Coniunctarum Gentium proposita et principia numquam haec iura et hae libertates
exerceri possunt.
XXX
Cuius DECLARATIONIS nulla res ita potest putari ut quoddam ius exercendae operae vel
faciendi facinoris detur cuivis civitati, aliquot hominibus vel uni e multis, ut aliquot
iurium et aliquot libertatum eiusdem labefactentur.
|
|
|
Name
Latina
Total Speakers
Usage by Country
Official Status: the Vatican City.
Background
It belongs to the Italic group of the Indo-European family of languages. Latin, the language of ancient Rome, is the ancestor of the modern Romance languages. Beginning as a local dialect of a small village on the Tiber River, it spread in the course of history over a large portion of the globe. In the Middle Ages Latin served as the international medium of communication, as well as the language of science, philosophy, and theology. Until comparatively recent times a knowledge of Latin was an essential prerequisite to any liberal education; only in this century has the study of Latin declined and emphasis shifted to the modern living languages. Latin was brought to the Italian peninsula by a wave of immigrants from the north about 1000 B.C. Over the centuries the city of Rome rose to a position of prominence and the Latin of Rome became the literary standard of the newly-emerging Roman Empire. Alongside classical Latin a spoken vernacular developed, which was carried by the Roman army throughout the empire, and which completely displaced the pre-Roman tongues of Italy, Gaul, and Spain, readily accepted by the barbarians who partitioned the Roman Empire in the 5th century A.D. Further divisions led to the eventual emergence of the modern Romance languages, namely Italian, French, Spanish, Portuguese, and Romanian. The Latin, or Roman, alphabet was created in the 7th century B.C. It was based on the Etruscan alphabet, which in turn was derived from the Greek. Under certain aspects, Latin lacks the variety and flexibility of Greek, perhaps reflecting the practical nature of the Roman people, who were more concerned with government and empire than with speculative thought and poetic imagery. Yet in the hands of the great masters of the classical period it was the vehicle for a body of literature and poetry that can bear comparison with any in the world. The Roman Catholic Church has traditionally used Latin as its official and liturgical language. The Vatican Latin Foundation was established in 1976.
|
|
|
|